Het gebruik van de digitale tachograaf in het besloten busvervoer leidt nog altijd tot veel onduidelijkheden. Terwijl verkeerd gebruik touringcar-ondernemers en -chauffeurs hoge boetes kan opleveren. Daarom gaf KNV Busvervoer onlangs diverse informatiebijeenkomsten. “De digitach wordt straks op afstand uitgelezen door de inspectie en gebruikt als voorselectie voor volledige controle”, kondigt Erik Busser van TLN Consultancy aan tijdens de bijeenkomst.

Busser en KNV Bus-secretaris Carlo Cahn gingen bij de bijeenkomst in op ontwikkelingen rond de digitach en rij- en rusttijden voor touringcar-chauffeurs. Zij vallen nu nog onder dezelfde regels als vrachtwagenchauffeurs. “Internationaal wordt er nagedacht over aparte regels voor touringcar-chauffeurs”, vertelt Cahn. “Er vindt nu onderzoek plaats door de IRU, de internationale brancheorganisatie voor vervoer.”

Rij- en rusttijden

De rij- en rusttijden zijn ooit ingesteld om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, het verbeteren van de werkomstandigheden en het verbeteren van de verkeersveiligheid. Vroeger kon er redelijk eenvoudig gemanipuleerd worden met de tachograaf. Busser: “We kennen allemaal de voorbeelden van de blanco schijf, het gebruik van de paperclip, met de klok draaien, noem maar op. Maar tegenwoordig is dat wel anders.”

Wel moet de digitach op de juiste wijze gebruikt worden. En de rij- en rusttijden uiteraard nageleefd worden. Vooral met de dagelijkse rust gaat het nog wel eens mis, weet Busser. Hij legt de nog altijd zeer ingewikkelde rij- en rusttijden nog eens uit aan de aanwezige leden van KNV Bus.

Digitach

Ook ging hij in op correct gebruik van de digitach. Zo moet de chauffeur bij de kaartplaatsing bijvoorbeeld aangeven manueel invoeren welke activiteiten zijn uitgevoerd over de periode dat de bestuurderskaart niet in de tachograaf aanwezig was. “Een verklaring van activiteiten, ook wel bekend als vrijedagen-verklaring of patronaal attest, is dan eigenlijk niet meer nodig. En wacht altijd met rijden tot het kaartsymbool zichtbaar is. Want pas dan heeft de digitach de kaart verwerkt. Dat kan soms wel een aantal minuten duren”, aldus de TLN-adviseur. In sommige landen eist de nationale wetgeving overigens nog wel dat de verklaring aanwezig is in het voertuig.

Tegenwoordig controleert de ILT steeds meer op het juist gebruiken van de digitach. De chauffeur moet de tachograaf bedienen met de activiteit die uitgevoerd wordt. “Als een touringcarchauffeur de koffers aan het in- uitladen is, dan moet deze tijd als andere werkzaamheden (het bekende hamertje, red.) worden vastgelegd”, legt Busser uit. “En als je pauze hebt, mag je best achter het stuur zitten. Maar dan mag je niet bezig zijn met het bijwerken van je administratie. Dan is het weer arbeidstijd.”

Fraude

En waar chauffeurs vroeger nog wel eens met extra bestuurderskaarten konden werken, dat soort fraude is tegenwoordig niet meer mogelijk. “Dubbele passen staan in het massageheugen. De ILT kan dat makkelijk zien bij een bedrijfscontrole; 400 euro per overtreding.”

Een andere dingetje wat nog wel eens tot onbedoelde overtredingen leidt is het gebruik van out-of-scope. “Vooral in het buitenland doen ze daar nog wel eens moeilijk over”, heeft Busser gemerkt. Out of scope kan gebruikt worden wanneer activiteiten worden uitgevoerd die ‘buiten de scope’ van de verordening vallen.

Out of scope

“Een monteur mag na een repatie ene proefrit maken op out of scope, maar het advies is om hem dan de bestuurderskaart te laten gebruiken. In Nederland komt het vaak wel goed. Maar je wordt niet altijd geloofd in het buitenland en de chauffeur mag de gemaakte rit en de reden van out-of-scope proberen uit te leggen.”

Busser adviseert alle busbedrijven om analyse-software te gebruiken. “Daarmee zie je al snel als bedrijf hoeveel overtredingen je chauffeurs voor welke zaken maken. En meestal is de oorzaak het onjuist bedienen van de digitach. Die fouten kun je dan in het vervolg voorkomen door het geven van de juiste begeleiding. En dat scheelt je duizenden euro’s aan boetes. Want het analyseren reduceert het aantal overtredingen met 50 tot 70 procent.”

Spanning

Een ander puntje waar de inspectiediensten steeds strenger op controleren is of de digitach opnieuw is geijkt nadat de spanning is onderbroken. Dat gebeurt bijvoorbeeld als de accu is verwisseld van een touringcar.

Het blijkt in de praktijk ook dat het soms lastig is om over te stappen van analoge tachograven naar digitale tachograven. “Onderweg moeten de 28 voorafgaande dagen verantwoord kunnen worden. Bij wisselend gebruik van analoge en digitale tachografen kan het een uitdaging vormen om alle dagen dicht te timmeren”, zegt Busser.

Bestuurderskaart

“Zorg er vooral voor dat je je gewerkte dagen op een analoge tachograaf, niet als rust manueel invoert op de bestuurderskaart. Geef desnoods op de achterzijde van de tachograafschijf of van de printrol de juiste activiteiten weer. Helaas bestaat ook dan de kans op vragen, maar probeer het zo goed mogelijk te doen.”

Want sommige inspecteurs kunnen altijd wel iets vinden voor een boete. Hoe oneerlijk dat soms ook is, heeft de TLN-adviseur gemerkt. “De wetgeving is soms niet altijd even duidelijk goed opgesteld. Gelukkig kijkt de ILT vaak naar de praktijk; wat goede oplossingen zijn met de huidige wetgeving. Maar in Frankrijk zijn ze een stuk minder coulant.”

Bart Pals

Rusttijd

Normale dagelijkse rusttijd: periode van rust van ten minste 11 uur, of twee perioden waarvan de eerste ten ministe 3 onderbroken uren en tweede ten minste 9 onderbroken uur.
Verkorte dagelijkse rusttijd: periode van rust van ten minste 9 uur, doch minder dan 11 uur > geen compenstatie vereist

Dagelijkse rust moet worden genoten binnen elke periode van 24 uur na het einde van de voorafgaande dagelijkse of wekelijkse rusttijd.
Dagelijkse rusttijd is het gedeelte van de dagelijkse rust binnen die 24 uur. Indien ten minste 9 uur doch minder dan 11 uur, dan wordt deze als verkorte dagelijkse rusttijd aangemerkt. Tussen twee wekelijkse rusttijden mogen ten hoogste drie verkorte dagelijkse rusttijden vallen.

Dagelijkse rusttijd: bij meervoudige bemanning moet een bestuurder een nieuwe dagelijkse rusttijd van ten minste 9 uur hebben binnen 30 uur na het einde van een dagelijkse of wekelijkse rusttijd.
Wekelijkse rusttijd: ‘normale wekelijkse rusttijd’ is een periode van rust van ten minste 45 uur. ‘Verkorte wekelijkse rusttijd’ is een periode van rust van minder dan 45 uur die kan worden verkort tot minimaal 24 achtereenvolgende uren. Verkorting moet in zijn geheel gecompenseerd worden voor het einde van de derde week na de betrokken week; aansluitend op andere rusttijd van ten minste 9 uur.
De wekelijkse rusttijd mag niet later beginnen dan aan het einde van zes perioden van 24 uur vanaf het einde van de vorige wekelijkse rust. Wekelijkse rusttijd die in twee weken valt, mag in één van beide weken geteld worden, maar niet in beide.

Wekelijkse rust ontheffing busvervoer (12-dagen regeling):
-Eenmalige ongeregelde vervoersdienst
-Bestaande uit het internationale vervoer van passagiers
-De wekelijkse rusttijd voor maximaal 12 opeenvolgende perioden van 24 uur na een voorafgaande normale wekelijkse rusttijd mits: 1) de dienst ten minste 24 aaneengesloten uren duurt in een lidstaat of een derde land waarop deze verordening van toepassing is, niet zijnde het land waarin de dienst aanving. 2) de bestuurder na van de ontheffing gebruik te hebben gemaakt twee normale wekelijikse rusttijden neemt, of één normale wekelijkse rusttijd neemt en één verkorte wekelijkse rusttijd van ten minste 24 uur neemt.
-Het voertuig na 1 januari 2014 is uitgerust met een controleapparaat dat voldoet aan de voorschriften van de digitale tachograaf.

Bovenstaand artikel is onlangs gepubliceerd in het vakblad Nederlands Vervoer. Meer informatie en abonneren via: www.nederlands-vervoer.nl