Het drukke verkeer kan taxichauffeurs veel stress bezorgen. Ze kunnen ook het slachtoffer worden van een burn-out.  Er bestaan gelukkig veel tips om stress te verminderen en een burn-out te voorkomen. We praten met Nele De Meyere van Living by Being uit Assebroek. Zij is klinisch psycholoog, psychotherapeut, relatietherapeut en yogadocent.

Taxichauffeurs raken vaak gestresseerd door files: hoe kunnen ze daarmee omgaan en de stress verminderen?

“Een file is iets waar je niets aan kan doen. Het is belangrijk om bij zaken waar geen controle over mogelijk is, de mindset te veranderen van negatieve gedachten naar aanvaarding. Dus: in plaats van negatieve gedachten te voeden en bijvoorbeeld te denken: ‘ik verlies tijd, ik ga te lang onder weg zijn, mijn baas (of de klant) gaat vervelend doen over dit tijdsverlies’, enzovoort. Denk: ‘ik kan hier en nu niets aan deze situatie veranderen, wat kan ik doen om hier het beste van te maken? Waar zit hier een voordeel of een kans in deze situatie?’. Je hebt niet altijd invloed op de situatie, maar je hebt altijd invloed op hoe je met de situatie omgaat.”

Wat kan de taxichauffeur dan doen tijdens de file?

“Zie het als extra tijd om er een zinvol, leuk of ontspanningsmoment van te maken. Zie het als een extra moment om een praatje te maken met de klant, om een leuk muziekje op te zetten en zo wat vreugde te creëren, om even tot rust te komen en te ontspannen. Doe een ademhalingsoefening: adem langzaam en diep in en uit, of adem dubbel zo lang uit als dat je inademt. Zucht een paar keer. We kunnen ons stressniveau binnen de 3 minuten laten zakken door onze ademhaling te vertragen!”

Hoe kunnen taxichauffeurs leren omgaan met stress?

“Pas stressreducerende technieken toe op momenten dat daar de kans toe is: bij het wachten op een klant, in een file, voor of na het werk. Luister naar een meditatie of doe een ontspanningsoefening: youtube staat er vol van, en er bestaan ook specifieke apps met stress-reducerende technieken. Doe een ademhalingsoefening en neem lichaamsbeweging: wandel even rond als je staat te wachten, doe wat kleine stretchoefeningen, … “

Je klant een goede ervaring geven is ook heel belangrijk zeg je. Kan je dit verder toelichten?

“ Alle mensen behoefte aan betekenis hebben in hun leven, en ten opzichte van anderen. Focus op de zinvolheid van de job! Je helpt mensen om ergens naar toe te geraken. Zorg dat je een ‘meerwaarde’ bent voor je klanten, door hen op hun gemak te stellen, vriendelijk te zijn, te glimlachen, een praatje te maken als ze daar voor open staan, een aangename sfeer te creëren onderweg. Je kan een verschil maken voor de klant in hoe ze hun ‘trip’ beleven! En dat is betekenisvol! Zorg voor een klankbord, iemand waarbij je af en toe je hart kan luchten.”

Je zegt dat het ook belangrijk is om de spanning in het lichaam te checken. Hoezo?

“Check de spanning in je lichaam. Ontspan bewust je kaken, je schouders, je handen. Glimlach! Glimlachen geeft het signaal aan de hersenen om te ontspannen en vreugdehormonen te produceren. Ontspanning en rust is ‘besmettelijk’, net zoals ook stress dat is. Laat je niet ‘besmetten’ door de stress van je dispatcher of je klant. Zorg dat je zelf ontspannen en rustig blijft, dat heeft ook een effect op het stressniveau van de ander. En als je innerlijk toch onrust ervaart: ‘fake it till you make it’: gedraag je ontspannen, ontspan je lichaamshouding, je gezicht, glimlach, haal de toon van je stem naar beneden. Je eigen brein en dat van de ander pikt die signalen op, en gaat op die manier de situatie als ‘veilig’ interpreteren, en minder stresshormonen en meer ontspanningshormonen afscheiden!”

Taxichauffeurs worden soms opgejaagd door hun passagiers en hun dispatchers. Ze zitten wat tussen twee vuren. Hoe kunnen ze daarmee om gaan?

“Wees je bewust van de grenzen van rekbaarheid van tijd: als je zeker weet dat iets praktisch niet haalbaar is (je kan niet in een half uur van Brussel naar Oostende rijden en terug…), begin er dan niet aan, je haalt jezelf onnodige stress op de hals als je het toch ‘probeert’. Wees je bewust van je eigen grenzen, leer ze kennen en accepteren. Als je weet dat die ene extra rit die dag jou heel veel extra stress gaat bezorgen, doe het niet, zorg elke dag voor jezelf! Als jij door een opeenstapeling van een heleboel ‘extra stress’ momenten bezwijkt aan een burn-out, zijn je dispatcher en de klanten nog verder van huis…”

Je moet dus af en toe ‘nee’ durven zeggen?

“Inderdaad. Zorg dus dat je “nee” durft zeggen. Dit kan je veel tijd besparen, en stress verminderen. Nee zeggen is voor veel mensen lastig, maar dat hoeft niet moeilijk te zijn. Maak er een gewoonte van om bedenktijd te vragen: zeg als je overvallen wordt door een vraag of opdracht, of bij twijfel nooit direct ja, maar win tijd: “Ik bekijk of het mogelijk is en ik bel je binnen … minuten terug”.

“Overweeg in die tussentijd de haalbaarheid van de opdracht of vraag. Toets het aan de realiteit van je tijdschema, en aan wat jij er aan extra werk nog kan bij hebben die dag. Zeg nee als je aan een grens zit. Pas ‘De kapotte grammofoonplaat methode’ toe als de ander toch blijft aandringen. Je blijft dan gewoon je “nee” en waarom je nee zegt herhalen (net als een grammofoonplaat die blijft hangen). Zo laat je je niet verleiden tot het onnodig maken van excuses of een discussie en dus nog meer stress.”

Hoe kunnen taxichauffeurs een burn-out voorkomen? Heeft u wat tips voor hen?

“Zorg voor een goed evenwicht tussen stress en ontspanning: wissel periodes van activiteit en spanning af met periodes van rust. Neem op tijd rust, en ga niet elke keer tot het uiterste van je kunnen. Tank bij waar je kan, zodat je niet over je grenzen gaat, en jezelf niet tot op de bodem uitput. Slaap genoeg, eet op tijd en drink veel water. Doe leuke dingen buiten je werk. Dingen die je tot rust brengen of juist energie geven.”

Veel hangt ook af van de situatie.

“Of iemand een burn-out krijgt, hangt af van de persoon en van de situatie. De situatie alleen is in ieder geval niet doorslaggevend. Zeker zo belangrijk is de vraag hoe iemand tegen die situatie aankijkt en ermee omgaat. Dit heeft alles te maken met persoonlijk­heid: iedereen reageert anders op situaties die mogelijks stresserend kunnen zijn.”

Wat zijn de risicofactoren van een burn-out?

“Je gevoelens niet uiten en emotionele uitputting. Moeilijk om hulp kunnen vragen. Moeite hebben om “nee” te zeggen. Negatief zijn over je eigen prestaties. Cynisme ten aanzien van het werk dat je doet. Het idee dat wat je professioneel doet van weinig betekenis is. Een laag gevoel van eigenwaarde. Perfectionistisch zijn. Je (te) sterk betrokken voelen bij je werk. Erg gemotiveerd zijn en hoge eisen stellen aan jezelf. Omstandigheden die samenkomen: bijvoorbeeld én spanningen in je thuissituatie, én verbouwingen, én een ziek familielid, én een dak dat lekt…  Geen invloed hebben op de situatie waarin je je bevindt, of het idee hebben dat je er geen invloed op hebt. Zelf weinig controle hebben over de planning van het werk. Solo-jobs waarbij er weinig of geen contact is met collega’s om tegen te ventileren of ‘frustraties’ mee te delen.”

Neemt u zelf soms de taxi?

“Ik neem zelf heel soms een taxi, meestal in het buitenland. Wat me opvalt is de norsheid soms, en het vaak totaal uit de weg gaan van contact, waardoor ik me niet altijd op m’n gemak voel. Het is fijn als er wat vriendelijkheid is, en een poging om mij op m’n gemak te stellen. Je stapt tenslotte bij een ‘vreemde’ in de auto… . Verder merk ik dat de meeste taxichauffeurs wel behulpzaam zijn, bijvoorbeeld om een koffer in de auto te zetten.”

Kan je iets over jezelf vertellen?

“Ik werk in de praktijk als psycholoog-psychotherapeut, relatietherapeut, lichaamsgericht- en bewegingstherapeut, en  yogadocent.  Sinds 1996 begeleid ik mensen individueel en in diverse groepen. Ik ben reeds jaren bezig met lichaamswerk, yoga, meditatie, healing, dans, therapie, en vrouwencirkels, en word in mijn werk steeds opnieuw geïnspireerd door mijn eigen groei.”

Welke diploma’s behaalde je?

“Ik ben Master in de psychologie; erkend door de Psychologencommissie;  erkend klinisch psycholoog; lid van de Belgische Federatie van Psychologen; lid van de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen). Ik ben een Geaggregeerde voor het onderwijs. Ik ben een Relatie-, Gezins- en Systeemtherapeut. Ik volgde bijkomende opleidingen in lichaamsgericht werken, autogene training, relaxatietherapie, dans, yoga en meditatie, emotioneel lichaamswerk, focussing,  communicatie, Non Violent Communication, teambegeleiding, verslavingszorg. Naast mijn zelfstandige praktijk heb ik relevante ervaring in de ambulante geestelijke gezondheidszorg en residentiële psychiatrie. Ik ben een Gecertifeerd Kundalini Yoga Teacher, erkend door het Kundalini Yoga Research Institute; lid van de Belgische Kundalini Yoga Federatie en  de International Kundalini Yoga Teachers Association. Ik heb zorg voor kwaliteit via deelname aan supervisie, intervisiegroepen en continue bijscholing.”

Dit artikel verscheen eerder op zustervakblad TaxiPro.be.

Lees ook:

• Een echte chauffeursfamilie: Déan (24) treedt in voetsporen vader en opa
• Werkdruk zorgvervoer steeds hoger: zo blijven de gevolgen beperkt