De komst van Uber heeft niet geleid tot minder werkgelegenheid in de taxibranche. Wel zijn meer mensen voor zichzelf gaan werken en liggen de inkomsten voor taxichauffeurs gemiddeld wat lager dan voor de komst van de taxi-app. Dat blijkt uit onderzoek van de Oxford Martin School, onderdeel van Oxford University. Tegelijk kwam Uber ook in een slecht daglicht te staan door tijdens een taxistaking uit protest tegen president Trump zijn prijzen tijdelijk te verhogen. 

Aanleiding voor het onderzoek is dat Uber sinds zijn komst op veel weerstand stuit van de traditionele taxibranche. De app wordt in steeds meer landen gelanceerd. Sommige diensten, zoals Uberpop in Nederland, zijn inmiddels verboden. In andere landen worden de regels of wetten zo aangepast, dat het de chauffeurs die via Uber rijden lastig of zelfs onmogelijk wordt gemaakt te werken. Het stuit een deel van de traditionele taxibranche tegen de borst dat voor Uber als technisch dienstverlener andere regels gelden dan voor vervoersbedrijven. Dit zou oneerlijke concurrentie in de hand werken.

Groei werkgelegenheid

Het onderzoek van Thor Berger, Chinchih Chen en Carl Benedikt Frey heet ‘Drivers or disruption? Estimating the Uber effect’ en richt zich op de situatie in de Verenigde Staten van 2009 tot en met 2015. In die periode werd Uber in steeds meer Amerikaanse steden uitgerold. De onderzoekers koppelden deze gegeven aan de data van het American Community Survey, dat informatie verzamelt over de beroepsbevolking.

De onderzoekers ontdekten dat voor zowel zelfstandige taxichauffeurs als hun collega’s in loondienst het aantal gewerkte uren in de periode 2009-2015 is gestegen. Ook de traditionele taxibedrijven zagen de werkgelegenheid groeien sinds de komst van Uber. Chauffeurs die via deze app hun diensten aanbieden, verdienden gemiddeld meer per uur dan chauffeurs in loondienst. Een deel van het dalende gemiddelde inkomen heeft te maken met het feit dat veel chauffeurs die eerste in loondienst werkten voor zichzelf begonnen. Al met al is er voor taxichauffeurs meer werk dan vóór de komst van Uber, aldus de onderzoekers.

Vlaggenschip deeleconomie

Volgens Carl Benedikt Frey is dit onderzoek het eerste dat aantoont wat het effect is van de deeleconomie op werkgelegenheid. “Uber is het vlaggenschip van de deeleconomie, maar ons onderzoek toont aan dat zelfs in een sector die als geen ander aan die deeleconomie is blootgesteld, de traditionele werkgelegenheid niet is verdrongen. De effecten zijn complex: voor sommigen in de taxibranche is het inkomen gedaald, maar Uber heeft ook meer werk gecreëerd dan verdrongen, wat wordt aangetoond door de enorme groei van het aantal zelfstandig werkenden sinds de komst van Uber.”

De onderzoekers zien, al met al, weinig bewijs van ongunstige effecten op de werkgelegenheid in personenvervoer van punt A naar punt B. De totale werkgelegenheid in deze sector steeg in steden waar Uber is uitgerold. Dat taxichauffeurs in loondienst gemiddeld minder gingen verdienen per uur, kwam deels door de gestegen inkomsten per uur voor zelfstandige chauffeurs.

Verboden of aan banden gelegd

De onderzoekers geven aan dat hun bevindingen de situatie in Amerika betreffen. De conclusies zijn dan ook niet zonder meer toepasbaar op de omstandigheden in Europa en elders in de wereld. Maar de bevindingen roepen volgens de onderzoekers op zijn minst de vraag op of het wel terecht is dat de activiteiten van Uber in steeds meer landen verboden of aan banden gelegd worden. Zij bevelen aan dat er meer onderzoek wordt gedaan om tot een goed beleid omtrent Uber en de deeleconomie te komen.

#DeleteUber

Een onderzoek als het bovenstaande zou de perceptie over Uber kunnen in positieve zin kunnen veranderen. Maar afgelopen weekend bereikte het bedrijf eerder het tegenovergestelde. Uit protest tegen het besluit van president Donald Trump om mensen uit zeven landen voorlopig de toegang tot de VS te ontzeggen. De New York Taxi Drivers Alliance besloot uit protest een tijdlang niet meer van en naar luchthaven JFK te rijden. Wegens de hoge vraag die daardoor naar andere taxi’s ontstond, stegen de prijzen van Uber in New York flink. Dat gebeurt altijd als de vraag groter is dan het aanbod, maar nu schoot het veel mensen in het verkeerde keelgat. Op Twitter deed als snel #DeleteUber de ronde, als teken dat veel mensen de app verwijderden. De actie werd door verschillende bekende artiesten gedeeld.

Rond dezelfde tijd dat dit gebeurde, kwam concurrent Lyft met de mededeling dat het tegen de maatregelen van Trump is, en dat het 1 miljoen dollar schenkt aan mensenrechtenorganisatie ACLU. Na het ontstaan van alle ophef en een eerdere reactie die veel mensen niet sterk genoeg vonden, sprak ook Uber-CEO Trevis Kalanick zich tegen de acties van Trump uit. Hij wees onder meer op het feit dat veel mensen die in de VS voor Uber rijden in dit verband als immigranten te boek staan. Kalanick zegde onder meer toe 3 miljoen dollar te storten in een fonds voor chauffeurs die door de maatregel getroffen zijn of worden.