FNV stapt naar de rechter als de overheid niet gaat handhaven op de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA), die schijnzelfstandigheid bij bedrijven zoals Uber tegen moet gaan. Dit maken zij bekend in een brief aan minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en staatssecretaris Van Rij van Financiën. Voor 17 februari wil de vakbond een reactie.  

De wet DBA werd in 2016 ingevoerd, maar de handhaving hierop werd al snel stopgezet. Vicevoorzitter van FNV Zakaria Boufangacha stelt dat de overheid al zes jaar bedrijven hun gang laat gaan met het inhuren van schijnzelfstandigen, terwijl er sprake is van werkgeverschap. “Dat is ook keer op keer bekrachtigd in rechtszaken die wij hebben aangespannen tegen die bedrijven. Wij willen deze makkelijke ontsnappingsroute nu eindelijk gedicht hebben.”

Opdrachtgevers zouden door de wet DBA aansprakelijk gesteld kunnen worden als iemand als zelfstandige wordt behandeld, terwijl er feitelijk op basis van een arbeidsovereenkomst wordt gewerkt. Er moeten dan namelijk belastingen en premies worden betaald. FNV heeft er sinds 2019 meerdere keren bij de overheid op aangedrongen om de wet te handhaven. Dit deed de vakbond na gerechtelijke uitspraken waarin werd bepaald dat bezorgers van maaltijdbezorger Deliveroo geen zelfstandigen waren. Inmiddels heeft de FNV in deze zaak ook in hoger beroep gewonnen.

Een generatie schijnzelfstandigen groeit op

De vakbond heeft in september 2021 ook gewonnen in de rechtszaak tegen Uber. Chauffeurs die voor het platformbedrijf werken moesten daardoor per direct in dienst worden genomen. Tot dusver heeft Uber hier echter geen gehoor aan gegeven. Volgens Boufangacha had de overheid al drie jaar geleden, na de Deliveroo-uitspraak, kunnen en moeten ingrijpen. “Maar omdat de overheid dat toen niet deed, konden platformbedrijven doorgaan met het afschuiven van hun werkgeversverantwoordelijkheid op maaltijdbezorgers, schoonmakers, taxichauffeurs en horecapersoneel.”

Het werkt volgens hem totaal ondermijnend voor de arbeidsmarkt én de rechtstaat als rechterlijke uitspraken niet worden opgevolgd. “Arbeidsrelaties zijn aan regels gebonden, anders wordt het een wildwest. Er groeit nu een generatie schijnzelfstandigen op, die niet eens weet wat een arbeidscontract is en nul zekerheid heeft. En de overheid doet zichzelf – en daarmee de samenleving – vele tientallen miljoenen tekort aan niet geïnde premies.”

Snelle oplossing van groot belang

Volgens de FNV is het van groot belang is dat er een snelle oplossing komt. Als de minister en de staatssecretaris voor 17 februari geen adequate reactie hebben gegeven op de brief, overweegt de vakbond dan ook een procedure tegen de Staat. “Wegens het stelselmatig tekortschieten van de handhaving en het wanbeleid wat de overheid tot nu toe rond de schijnzelfstandigen heeft laten zien”, aldus Boufangacha.

Lees ook:

• Taxibedrijven lanceren samen app om concurrentie met Uber aan te gaan
• Hoe kan voertuigdata overheden helpen bij plaatsbepaling laadpalen?
• Wat de nieuwe cao Zorgvervoer en Taxi in de praktijk betekent