Voor de Nederlandse taxibranche liggen er mooie kansen richting de toekomst, maar die moeten dan wel nu worden benut. Taxibedrijven zijn echter vooral bezig met overleven, terwijl ze meer moeten geloven in eigen kracht en eigen mensen en minder in blind inschrijven op ongezonde aanbestedingen. Dat schrijft Minke Jansma van FNV Taxi in haar nieuwjaarscolumn voor TaxiPro.

In 2019 hebben we voorzichtige tekenen gezien van voortschrijdend inzicht bij inschrijvingen op vevoersaanbestedingen. Sommige aanbestedingen waren dusdanig laaggeprijsd dat taxiondernemers er zelfs helemaal niet op inschreven. Na jaren van meegaan in de doorgeslagen marktwerking lijkt het erop dat er iets meer wijsheid ontstaat. Laten we met zijn allen hopen dat die trend doorzet en dat ook ondernemers in taxiland zich realiseren dat meegaan met opdrachtgevers in hun geloof van de laagste prijs niet de verstandigste optie is.

Door de bezuinigingen in het sociale domein is vervoer vaak het ondergeschoven kindje. De kosten van de zorg – en in het afgelopen jaar met name de jeugdzorg – zijn voor gemeenten te hoog om te kunnen betalen. Is de zorg dan zo duur? Nee, de werkelijke oorzaak zit in het over de schutting gooien van verantwoordelijkheden door de rijksoverheid naar de lagere overheden, zonder het budget dat daarbij hoort.

Kiezen voor de makkelijkste weg

De gemeente is verantwoordelijk, maar krijgt niet de financiële middelen om de taken uit te kunnen voeren. In plaats van dat gemeenten samen een vuist maken naar de rijksoverheid, zie je dat gekozen wordt voor de makkelijkste weg. Snijden in de voorzieningen van de burger, waaronder dus het vervoersbudget. Als de intentie is om mensen langer thuis te laten wonen, zal er juist geïnvesteerd moeten worden in goed en bereikbaar vervoer voor alle inwoners.

Daarnaast vindt iedereen inmiddels dat mobiliteit voor iedereen gemakkelijk beschikbaar moet zijn. In één oogopslag zien wat de mogelijkheden zijn op jouw traject om van A naar B te komen, je hele reis via één app inzichtelijk met alle vormen van vervoer die er zijn op het traject.Met name de rijksoverheid is de grote initiator achter al deze MaaS-projecten. Dezelfde rijksoverheid van die bezuinigingen… Aan de ene kant wordt het vervoer wegbezuinigd en aan de andere kant moet er mobiliteit voor iedereen beschikbaar zijn. Daar wringt de schoen een beetje.

Bij het zoeken naar duurzame oplossingen voor mobiliteit voor iedereen wordt te veel in het eigen belang gedacht, en te weinig in het grotere belang voor burgers en betrokken werknemers. Niet alleen de overheid heeft hierin een rol, maar ook de betrokken ondernemers en de lokale overheden.

Meegaan in maalstroom

Werkgevers in de taxibranche zijn te weinig in staat om een eigen visie op mobiliteit te ontwikkelen. Het ontbreekt daardoor vaak aan inzicht in wat zij nodig hebben, zoals vakmensen. Daardoor blijven zij meegaan in de maalstroom van de doorgeslagen marktwerking en missen zij de boot. Er zijn kansen genoeg voor de branche: meer service leveren in het wmo-domein, uitbreiding van het aanbod van mobiliteit buiten de Randstad en aanvullend openbaar vervoer. Maar de kansen worden niet gezien omdat de branche aan het overleven is en niet kijkt naar innovatie en de toekomst.

Het meegaan in de race naar beneden resulteert in een cao die niet aantrekkelijk is voor nieuwe werknemers en zorgt voor een grote uitstroom van werknemers. De krapte op de arbeidsmarkt zal de komende jaren aanhouden. Voor een tijdelijk contract van tien uurtjes per week tegen een te laag uurloon komen mensen niet werken in deze branche.

Meer zekerheid in uren, roosters, betaling voor wat de uren die je werkt en meer waardering voor het vak door middel van scholing zijn noodzakelijk om meer werknemers richting de taxibranche te trekken en om de vakmensen te behouden die zich nu dag in dag uit inzetten in de branche. Investeren in de vakmensen levert een betere uitgangspositie in de markt op. Als we willen dat kwaliteit de maatstaf wordt in aanbestedingen, dan zullen werkgevers ook bereid moeten zijn om te investeren in de kwaliteit, en dus in hun vakmensen. Zonder chauffeurs is er geen taxibranche.

Als je wil dat de wereld er anders uit komt te zien, dan begint de oplossing bij jezelf.

Minke Jansma is bestuurder bij FNV Taxi