TaxiPro jaaroverzicht deel 3: na zonneschijn toch weer regen
Dit derde deel van het TaxiPro jaaroverzicht 2020 gaat over het doelgroepenvervoer in Nederland en de manier waarop dit door de coronacrisis werd getroffen. Na een aantal moeilijke maanden herstelde het zorgvervoer steeds verder, maar door de nieuwste maatregelen wordt er weer een zeer stevige jas uitgedaan.
KNV Zorgvervoer en Taxi was er medio maart snel bij om duidelijk te maken dat het zorgvervoer onder de coronacrisis zou bezwijken als opdrachtgevers het weggevallen vervoer niet alsnog grotendeels zouden betalen. De vakbonden sloten zich al snel aan, want om te zorgen dat de werknemers doorbetaald zouden worden moesten de vervoerders zelf ook inkomen hebben. Het hielp de sociale partners dat Panteia uitrekende dat de vaste kosten van zorgvervoerders voor 80 procent doorlopen, of er nou gereden wordt of niet.
Dat werd dan ook de lobby richting opdrachtgevers: betaal een groot van het uitgevallen werk door. Het is een boodschap die vaak herhaald zou worden, zeker toen het werk door de versoepelingen van de maatregelen toenam. Toen werd er meer over maatwerk gesproken om het zorgvervoer mee in stand te houden. Met name het leerlingenvervoer kwam snel weer vrijwel op het oude peil, al wordt ook daar nu weer ingeleverd door de tijdelijke sluiting van scholen. Andere vormen van vervoer, zoals wmo-taxi, Valys en dagbestedingsvervoer, herstelden minder sterk maar wel steeds wat meer. Ook daar wordt momenteel echter weer veel minder gereden.
Mondkapjes en versoepelingen
In de tweede helft van april bleek dat het leerlingenvervoer als eerste weer op ging starten. Wel bleef er nog lang het nodige onduidelijk over het gebruik van mondkapjes, vooral omdat de sectorprotocollen en de veiligheidsregio’s op dat vlak van elkaar afweken. In augustus werden er zelfs nog Kamervragen over gesteld. Behoefte aan duidelijkheid was er ook inzake het gebruik van veiligheidsschermen in taxivoertuigen. De RDW deed onderzoek en oordeelde dat zo’n scherm tussen voor- en achterstoelen mag, mits het de voertuigveiligheid niet schaadt.
In de loop van de zomer mocht er weer steeds meer. Per 1 juli werden de sectorprotocollen weer aangepast en die zijn nu nog steeds van kracht, want de huidige lockdown veranderde niets aan de regels voor taxivervoer zelf. Intussen had de coronacrisis ook invloed op aanbestedingen zelf. Zo besloot de gemeente Capelle aan den IJssel een aanbesteding stop te zetten omdat er in het bestek onvoldoende rekening werd gehouden met corona. Ook veel andere opdrachtgevers kozen voor uitstel of extra verlengingen van eigenlijk aflopende contracten, wat ook uitgebreid werd besproken tijdens het online Congres Contractvervoer. Lelystad koos wel voor opnieuw aanbesteden en dat voor de duur van één jaar, wat op de nodige kritiek kon rekenen.
Doorbetalen bittere noodzaak
Terwijl het aantal coronabesmettingen alweer steeg en de zorgvervoerders nog lang niet hersteld waren van de opgelopen klappen, kwam de klad erin met het doorbetalen van weggevallen vervoer. Minister De Jonge van Volksgezondheid bepleitte dat alle kosten voor het zorgvervoer doorbetalen tot eind 2020 niet meer nodig was. Veel vervoer werd immers alweer gereden en betaald, dus waar nodig kon beter in maatoplossingen worden gedacht. KNV reageerde daarop door te stellen dat doorbetalen vaak nog bittere noodzaak is en dat is er sindsdien, door de geleidelijk strenger geworden coronaregels, niet minder op geworden.
De rekening komt een keer
‘Faillissementsgolf blijft uit maar veel taxibedrijven krimpen in of stoppen‘, kopte TaxiPro medio september. Die golf is nog steeds niet aan de orde. De steunmaatregelen van het kabinet hebben er zelfs voor gezorgd dat minder faillissementen dan gebruikelijk in de sector waren. Maar dat is een kunstmatig effect en zoals FNV Taxi in haar terugblik op 2020 opmerkte: de rekening moet een keer worden betaald. Intussen hebben de zorgvervoerders veel van het geboekte herstel weer verloren zien gaan.
Het is niet duidelijk wanneer er weer kan worden versoepeld en dan nog is het de vraag of er dan ook weer in een redelijk tempo terrein kan worden teruggewonnen. In 2020 hebben we in elk geval wel geleerd dat het beter is om geen voorspellingen te doen. Hopelijk krijgt het jaaroverzicht van 2021 als strekking dat het allemaal weer goed is gekomen, maar er is nog een zeer lange weg te gaan.
Lees ook de eerste twee delen van ons jaaroverzicht:
