Inschrijvers op aanbestedingen ervaren vaak een ongelijke rechtspositie ten opzichte van aanbestedende diensten. Die mogen bijvoorbeeld hun fouten vaak herstellen terwijl veel inschrijvers het idee krijgen dat ze er na één foutje al uitvliegen. Ook als het tot een juridische strijd komt, ervaren veel inschrijvers ongelijkheid. Momenteel wordt daarom onderzocht of de rechtsbescherming van inschrijvers beter kan worden geregeld.

Liesbeth Haverkort van Infense Advocaten geeft nog een paar voorbeelden van die ervaren ongelijkheid. “Zo heeft het voor inschrijvers vaak geen zin om na een verloren kort geding over een gunningsbesluit in hoger beroep te gaan als een opdracht meteen na afloop van dat kort geding definitief wordt gegund. En er zijn meer belemmeringen in het kader van rechtsbescherming. Denk aan adviezen van de Commissie van Aanbestedingsexperts die niet worden opgevolgd.”

In bijvoorbeeld vervoersaanbestedingen hebben inschrijvers een bepaalde positie binnen de rechtsverhouding met opdrachtgevers. Wet en rechtspraak beschermen die positie, maar het is de vraag of dat wel voldoende gebeurt. Daar wordt momenteel onderzoek naar gedaan. Onderdeel van dit meer door middel van een enquête onder partijen die kijk hebben op de rechtsbescherming van inschrijvers op aanbestedingen. “Ook inschrijvers op aanbestedingen kunnen deze enquête invullen”, aldus Haverkort.

Lopende opdracht

In 2018 nam de Tweede Kamer verschillende moties aan die mede tot de enquête leidden. Een daarvan betreft het gegeven dat in hoger beroep gaan tegen een gunning meestal geen zin heeft als de gunning eenmaal definitief is. Op zich is het natuurlijk mogelijk dat zo’n hoger beroep slaagt. Maar de kans dat de uitvoering van een lopende opdracht alsnog bij een andere partij komt te liggen, is minimaal.

Kamerleden Joba van den Berg (CDA) en Dion Graus (PVV) vinden dat een onwenselijke situatie, omdat het kan voorkomen dat een onrechtmatige gunning in stand blijft. Daarom werd door hen aan de regering gevraagd om bij het onderzoek naar rechtsbescherming bij aanbestedingen ook te kijken naar hoe het hoger beroep het beste tot zijn recht kan komen. De volledige Kamer stemde met deze motie in.

Specialistische kennis

Ook een andere motie van het tweetal werd door de complete Kamer aangenomen. Deze gaat over het inhoudelijk beoordelen van aanbestedingen als er een kort geding over wordt aangespannen. Specialistische kennis daarover is aanwezig bij de Commissie van Aanbestedingsexperts.

De adviezen van dit orgaan zijn echter niet bindend. Aanbestedingen worden ook niet stopgezet of opgeschort terwijl de Commissie aan zo’n advies werkt. Van den Berg en Graus pleiten dan ook voor een zwaardere rol voor de CvA bij het inhoudelijk toetsen van en adviseren over aanbestedingen.

Achterstand bij kort geding

Een derde motie werd ingediend door Martin Wörsdörfer (VVD), Jan Paternotte (D66) en de eerdergenoemde Joba van den Berg. Zij vragen dat de regering bij het onderzoek naar de rechtspositie van inschrijvers aandacht heeft voor een aantal zaken, waaronder de achterstand die inschrijvers hebben in een kort geding. Verder willen zij dat er wordt gekeken naar de mogelijkheid om een vaste rechtbank aan te wijzen voor aanbestedingszaken, zodat ook daar specialisatie ontstaat.