Mobility as a Service en blockchain zijn betrekkelijk nieuwe begrippen. Toch is het goed om nu al te bedenken wat deze concepten kunnen betekenen voor het doelgroepenvervoer. Daarover ging onlangs een bijeenkomst van de gemeente Amsterdam.

Blockchain staat voor systemen waarin gegevens vastgelegd kunnen worden. Het onderliggende idee is dat zo’n keten betrouwbaar en niet vatbaar voor manipulatie is. Het bekendste voorbeeld dat door blockchain wordt mogelijk gemaakt is de bitcoin. Mobility as a Service is in de taxibranche al een wat bekender begrip. Het gaat ervan uit dat allerlei verschillende vervoersdiensten, zoals de taxi en de deelfiets, in één platform bij elkaar komen. De reiziger kan dan op dat platform zijn reis plannen, boeken en betalen. Een volwaardig MaaS-systeem is er nog niet, maar algemeen wordt aangenomen dat er voor de taxi een mooie rol in is weggelegd.

‘MaaS is wat we er van maken’

Eén van de sprekers tijdens de bijeenkomst was Marc van Gemert, programmamanager doelgroepenvervoer bij de gemeente Amsterdam. Hij vroeg zich onder meer af of MaaS wel echt voor iedereen zal zijn, dus ook voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Gelukkig ligt die mogelijkheid nog helemaal open, betoogde Van Gemert. “MaaS is wat we er zelf van maken. We hebben de mooie kans om er nu, aan de ontwerptafel, iets van te maken dat voor iedereen is. Dus ook voor de mensen die nu het doelgroepenvervoer gebruiken.”

Ook Jillis Mani van InTraffic kwam aan het woord. Net als Van Gemert benadrukte hij dat Mobility as a Service om de reiziger gaat en moet blijven gaan. Tegelijk is het nog niet zo simpel om een volwaardig MaaS-systeem te realiseren. Dat heeft onder meer te maken met de reisinformatieketen, waar veel bij komt kijken op het gebied van standaarden, techniek en organisatie. Maar ook de uitdagingen op het gebied van bijvoorbeeld privacy spelen mee.

Oog voor privacy

In het kader van Mobility as a Service ziet Mani blockchain niet als een doel, maar als een middel. MaaS vraagt immers om data-uitwisseling tussen de betrokken partijen en een blockchain kan dat faciliteren. Blockchain dwingt de partijen volgens Mani ook om na te denken over welke data op welke manier wordt uitgewisseld. Daarbij stelt hij dat er oog voor privacy moet zijn en dat ook kleine partijen kunnen meedoen, zodat straks niet alles in handen van een bedrijf uit de categorie Google is.

De combinatie van doelgroepenvervoer en blockchain kan een interessante zijn, betoogde Mani. “Bijvoorbeeld om een reis multimodaal te maken, al is dat met de huidige wet- en regelgeving nog lastig. Er moeten in elk geval duidelijk afspraken worden gemaakt over de manier waarop we het aanpakken. En daarbij geldt dus dat blockchain een middel kan zijn, maar geen doel op zich is.” Voor overheden ziet Mani een rol als regisseur of scheidsrechter, want vanwege commerciële belangen en concurrentie is dat voor bedrijven een lastige rol om te vervullen.

Individueel budget

Gemma Schepers is projectleider individueel vervoersbudget bij de gemeente Amsterdam. Zij vertelde over een aankomend experiment met zulke budgetten in het doelgroepenvervoer. “Wat als mensen met een mobiliteitsbeperking waardevrij kunnen reizen, waarbij ze gebruik kunnen maken van alle vervoersmogelijkheden, zonder vragen over waar de reis naartoe gaat?”

Nu kent Amsterdam nog zeven regelingen voor doelgroepenvervoer. Deze en andere projecten kunnen wellicht helpen om dat hele systeem te versimpelen. Het idee achter dit experiment: één budget, één indicatie, geen kaders, MaaS, innovatieve technieken, inclusiviteit, de klant centraal en alle vervoermogelijkheden om over te beschikken. Hoe het experiment er precies gaat uitzien moet nog worden uitgedacht, maar volgens Schepers is er al veel enthousiasme en bereidheid om mee te werken onder partijen die dit aangaat.